قانونی بودن فعالیت سایت دارکوب
انتشار اطلاعات دارایی های فکری در سایت دارکوب، ناقض حقوق خصوصی و مالکیت فکری است؟
بر طبق شیوه نامه تشخیص و تفکیک اطلاعات تجاری از اطلاعات عمومی که طی نامه شماره ۱۲۴۸۳۹ مورخ ۱۴۰۱/۰۲/۲۴ توسط وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس محترم کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، بلاغ شده است، مصادیق اطلاعاتی که جزو اطلاعات عمومی می باشند شفاف شده است. 
در ماده 10 این شیوه نامه در خصوص اطلاعات دارایی های فکری حوزه مالکیت صنعتی به طور دقیق به اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری اشاره شده و این نوع از اطلاعات را جزو اطلاعات عمومی و غیر تجاری دسته بندی کرده است.
همچنین برای این که بدانیم آیا انتشار اطلاعات دارایی های فکری مالکان مانند اختراع، علائم تجاری و طرح صنعتی در یک وب سایت غیر دولتی مصداق نقض حقوق مالکیت فکری است یا نه باید بررسی کنیم که منابع اطلاعاتی سایت دارکوب چیست. دارکوب اطلاعات خود را از وب سایت روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران و اداره ثبت مالکیت های صنعتی که هر دو مستنداتی را جهت اطلاع عمومی منتشر می کنند بدست می آورد.
بر اساس ردیف یک ماده سه "شیوه نامه تشخیص و تفکیک اطلاعات مربوط به حریم خصوصی و اطلاعات شخصی از اطلاعات عمومی" مصوبه شماره ۲۴۶۲۹۴ مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۱ کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، اطلاعاتی که توسط خود فرد منتشر شده باشد، خصوصی یا شخصی محسوب نمی‌شود.
از سمت دیگر برخی از اطلاعات کاربران (پس از احراز هویت)، مانند اطلاعات تماس، فیلم و ... توسط خودشان در پایگاه دارکوب منتشر می گردد که این دسته از اطلاعات نیز دیگر جنبه محرمانه نخواهد داشت. البته اطلاعات ثبت نام افراد در سایت دارکوب محرمانه میماند و فقط اطلاعاتی که کاربر در صفحه اطلاعات تکمیلی اختراع خود درج میکند منتشر خواهد شد.
آیا این نوع از انتشار سابقه ملی یا بین المللی نیز داشته است؟
در ایران پایگاه های داده غیر دولتی در خصوص انتشار مقالات علمی و یا اطلاعات شرکت های خصوصی (حتی کد ملی افراد) وجود دارد. اما در زمان شروع فعالیت این پایگاه (دی 1399)، هیچ سامانه ای بجز سامانه روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران و اداره ثبت مالکیت های صنعتی جهت انتشار اطلاعات دارایی های فکری وجود نداشته است. پایگاه های بین المللی اختراعات مانند Google Patent و Lens از نمونه های غیر دولتی بازنشر اسناد پتنت در دنیا هستند که مانند دارکوب، خدمات جانبی به کاربران ارائه می کنند.
افشای اطلاعات اختراع از نظر قانون ثبت اختراع ایران
در بند ج ماده 6 قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386/08/07 مجلس شورای اسلامی، ذکر شده است:
ج - ادعای مذکور (ادعانامه اختراع) در اظهارنامه، گویا و مختصر بوده و با توصیف همراه باشد، به نحوی که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مربوط واضح و کامل بوده و حداقل یک روش اجرائی برای اختراع ارائه کند.
این بند به این معنا است که مخترع باید اختراع را در حدی افشا کند که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مربوط واضح و کامل باشد و بتواند یک نمونه از اختراع را بسازد. به منظور ضمانت اجرای بند مذکور، در ماده 18 همین قانون ذکر شده است که چنانچه بند ج ماده 6 به درستی اجرا نشود، میتواند گواهی اختراع صادر شده را باطل نماید:
ماده 18 - هر ذی‌نفع میتواند ابطال گواهینامه اختراعی را از دادگاه درخواست نماید. درصورتی که ذی‌نفع ثابت کند یکی از شرایط مندرج در مواد (1)، (2)، (4) و صدر ماده (6) و بند (ج) آن رعایت نشده است یا این که مالک اختراع، مخترع یا قائم مقام قانونی او نیست، حکم ابطال گواهینامه اختراع صادر میشود.
همچنین در بند ج ماده 15 همین قانون آمده است:
ج - حقوق ناشی از گواهینامه اختراع شامل موارد زیر نمی‌شود:
3 - بهره‌برداریهایی که فقط با اهداف آزمایشی درباره اختراع ثبت شده انجام میشود.
در این بند حتی اجازه ساخت یک نمونه از اختراع با اهداف آزمایشی به شخصی که مالک اختراع نیست نیز داده شده است.
حقوق ناشی از علامت تجاری
در خصوص حقوق ناشی از ثبت علامت تجاری در بند ب ماده 40 قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386/08/07 مجلس شورای اسلامی، ذکر شده است:
ب - مالک علامت ثبت شده میتواند علیه هر شخصی که بدون موافقت وی از علامت استفاده کند و یا شخصی که مرتکب عملی شود که عادتاً منتهی به تجاوز به حقوق ناشی از ثبت علامت گردد، در دادگاه اقامه دعوی نماید. این حقوق شامل موارد استفاده از علامتی میشود که شبیه علامت ثبت شده است و استفاده از آن برای کالا یا خدمات مشابه، موجب گمراهی عموم می‌گردد.
طبق این بند حق مالک علامت تجاری محدود به کالا یا خدماتی است که علامت را در آن طبقه ثبت نموده است و باز نشر اطلاعات علامت در سایت دارکوب نقض کننده حقوق مالکان علامت نمی باشد. خصوصا که نام مالک علامت ثبت شده نیز در کنار بقیه اطلاعات در سایت دارکوب منتشر میشود.
در نهایت به شما مالکان دارایی های فکری پیشنهاد می شود با بررسی صفحه امکانات سایت دارکوب، بررسی فرمایید که این سایت چه امکاناتی را برای مخاطبان فراهم کرده است.